Kurumsal Karne Nedir?
Kurumsal Karne (Balanced Scorecard (BSC)), kurum vizyonunu ve stratejilerini operasyonlara dönüştüren bir yaklaşımdır.
Stratejiler hedeflere, hedefler de perspektiflere dönüştürülmektedir. Uzun dönemli stratejileri geliştirmek için sadece finansal göstergelerin değil aynı zamanda finansal olmayan göstergelerin de kullanılması gerektiği belirtilmiştir. Bu bağlamda kurumsal karne, dört perspektiften oluşmaktadır. Bunlar:
- Finansal
- Müşteri
- İç süreçler ve öğrenme
- Gelişim perspektifleridir.
Finansal Perspektif
Finansal perspektif, şirket stratejilerinin uygulanıp uygulanmadığını, uygulanıyor ise faaliyet sonucunun (kar-zarar durumunun) iyileştirilmesine katkı sağlayıp sağlamadığını gösterir. Finansal boyut göstergeleri bilânço ve alt kalemlerine yöneliktir.
Müşteri Perspektifi
Üretici, satıcı ve müşteri arasındaki güç dengesinin müşteri lehine değişmesi yeni ekonominin getirdiği en büyük yapısal değişikliklerinden biridir. Bu nedenle şirketler, uyguladıkları tüm strateji ve yönetim planlarında müşteri boyutunu ele almaktadırlar. Düzenli ve sürekli karlılık amacıyla faaliyet gösteren kurumların müşteri memnuniyeti sürekliliğini de belli bir seviyede tutması, hatta iyileştirilmesi zorunludur.
İç Süreçler Perspektifi
Müşteri ilişkilerinin geliştirilmesini veya yeni bir stratejiyi benimseyen birçok şirket, içsel işletme süreçlerinin performansını ölçmek için sadece faaliyetlerin kalitesini ve maliyetlerini dikkate alırlar. Bu noktada, şirketlerde, strateji ile performans ölçümü arasında bir kopukluk yaşanmaktadır. İç süreçler boyutu, finansal ve müşteri boyutuyla birebir ilgilidir ve beraber ele alınmalıdır. Çünkü, kurumlar yenilik yapmayarak veya müşteri ilişkilerini geliştirmeyerek içsel işletme süreçlerinin ölçümünde sadece süreç iyileştirme üzerinde durdukları zaman büyüme stratejilerinin uygulanması konusunda büyük sorunlarla karşılaşmaktadırlar.
Gelişim Perspektifleri
Özellikle kurumsal öğrenme ve gelişmenin ele alındığı bu perspektifte kurum yöneticileri, bir stratejinin uygulanmasına destek sağlayan çalışanların yetenek ve becerilerini, teknolojiyi ve kurum yapısını tanımlar ve takip eder. Yapılan bu tanımlar, kurumun stratejik ihtiyaçlarını karşılayacak bilgi teknolojisini ve insan kaynaklarını belirlemesini mümkün kılar. Öğrenme ve gelişim boyutunda asıl soru, değer yaratma ve iyileştirmenin sürekliliğinin nasıl sağlanacağı ile ilgilidir. Bu boyut çalışanların yetenekleri, bilgi sistemlerinin yeterliliği, motivasyon-yetki olarak sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırma kapsamında, çalışanlara yeni yetenekler kazandırmak, bilgi paylaşımı, bilgi teknolojileri altyapısı ve uygulamaları ile organizasyon kültürü gibi ölçüler ele alınabilir. Çalışan memnuniyetinin sürekliliğinin belli bir seviyede tutulması ve iyileştirilmesi gerekliliği söz konusudur.
Kurumsal Karnenin Yararı
Ülkemizde kurumsal karne felsefesinin bir ölçüm ve derecelendirme sistemi olarak algılanmasının temelinde, belki de bu kurumsal karnenin İngilizceden yanlış çevrilmesinde yatmaktadır. “Balanced Scorecard” terimindeki balanced, doğrudan kurumsal “denge”yi ifade etmektedir ki, bu denge elbette rakamsal verilerle ölçülen bir değeri belirtmez. Firmanın, stratejileri ile yukarıda gösterdiğimiz ölçüm perspektifleriyle ne derece uyumlu olduğunu göstermektedir. Bu uyum zaten dengeyi ifade eder. Stratejilerle uyumlaşmamış perspektiflerin olduğu bir kurumda dengeden söz edemeyiz elbette. Kurumsal karne herşeyden önce bu dengeyi oluşturmak, geliştirmek ve korumakla ilgili bir yönetim felsefesidir.
Kurumsal karne uzmanları, bu yöntemin önemini, sundukları araştırmalarla ortaya koymaya çalışıyorlar. Bu araştırmalara göre, şirketlerin ancak % 10´unun stratejileri başarılı olarak hayata geçirebildiklerini, % 85´inin stratejiyi paylaşmak için ayda en fazla 1 saat zaman harcayabildikleri belirtiliyor.
Genel olarak kurumsal karne uygulaması aşağıdaki gibi planlanır ve işletilir:
- Şirket hedefleri belirlenir.
- Bu hedefe ulaşmak için hangi stratejilerin izleneceği saptanır.
- 4 perspektif içinde ayrı ayrı hangi hedeflerin seçileceği planlanır.
- Bu 4 perspektifin ölçüm kriterleri belirlenir.
- Kurumsal karne´nin nasıl değerlendirme yapılacağı belirlenir.
- Hedeflere ulaşmak için hareket planları çıkarılır.
- Sistemin takibi, güncellemesi ve yönetimi gerçekleştirilir.
Kurumsal Karne ile elde edilecek yararları da şöyle özetleyebiliriz:
- Firmanın tüm kademelerini, strateji ile uyumlaştırmaya ve hepsini bir eşgüdüm halinde yürümesini sağlar.
- Firma yönetimine, kurumun ne durumda olduğu ve geleceğe yönelik hareket doğrultusunun ne olacağı konularında eşsiz bir bilgilenme olanağı sağlar.
- Firma çalışanlarına kurum vizyon ve stratejilerinin yaygınlaştırılmasını ve öğretilmesini kolaylaştırır.
- Kurum içinde etkin bir geri bildirim ağı sağlar.
- Firmanın Internet ve bilişim teknolojileri sayesinde edindiği bilgi ve verileri daha iyi işlenmesi ve değerlendirilmesini sağlar.
- Kurumsal Karne uygulamasının belli bir başarıya ulaşması için herşeyden önce teknolojiden en iyi şekilde yararlanabilmelidir. Yoksa kağıt üzerinde yürütülen bir kurumsal karne yöntemi boşa zaman kaybından başka birşey getirmeyecektir.
- Kurumsal Karne´nin bir yazılım üzerinden yürümesi ve denetlenmesi çok önemlidir. Bu şekilde hem yönetim katlarının bilgiye ulaşım kolaylığı artacak, zamandan tasarruf sağlanacaktır. Ayrıca yönetimin işlerliği, kalitesi, stratejik hedeflere ulaşma yönünde sınırsız bir analiz olanağı ve ağına sahip olunabilecektir.
- Bununla birlikte, yazılım üzerinden yürüyen bir Kurumsal Karne süreci veri güvenliği ve bilginin yönetilmesi konularında sağlıklı bir altyapı sunacaktır.